Dla chirurga

Pacjenci onkologiczni przyjmują różne postawy wobec choroby. Jest to szczególnie zauważalne u kobiet z rakiem piersi. Dużo zależy tu od rodzaju osobowości oraz życiowych doświadczeń. Podczas rozmowy z pacjentką warto zapytać, jak do tej pory radziła sobie z innymi życiowymi trudnościami, co było w danej sytuacji pomocne i na czyje wsparcie mogła liczyć oraz jaka forma wsparcia najbardziej się sprawdziła. W pracy z pacjentkami warto zwracać uwagę na to, jaką postawę reprezentuje dana pacjentka. Dostosowanie sposobu komunikacji zaprocentuje w postaci opartej na zaufaniu i wzajemnym szacunku współpracy w trakcie trwania leczenia.

W poniższych filmach przedstawiamy najczęstsze postawy wobec choroby nowotworowej przedstawione w przykładowych rozmowach z lekarzem chirurgiem w sytuacji wyboru ścieżki leczenia onkologicznego u pacjentki z rakiem piersi HER2-dodatnim.

Postawa roszczeniowa

Pacjentka z jednej strony jest pewna siebie i uparcie broni swoich racji, a z drugiej kieruje nią wewnętrzny paniczny lęk przed chorobą. Poczucie zagubienia sprawia, że w rozmowie z lekarzem przybiera maskę, która chroni ją przed ujawnieniem swoich obaw i niepewności co do tego, jak proces leczenia ma wyglądać i w jaki sposób zmieni jej dotychczasowe życie. Warto aby lekarz utrzymywał z taką pacjentką relację partnerską, w której będzie czuła, iż jest również zaangażowana w proces leczenia i ma prawo o sobie decydować. Ważne jest wyjaśnienie wszelkich szczegółów procesu terapeutycznego aby zminimalizować poczucie lęku wywołanego niewiedzą oraz zmienić być może katastroficzny obraz choroby i procesu leczenia.

Postawa kontrolująca

Perfekcjonizm to dominujący mechanizm obrony pacjentki. Często uosabia zdrowy tryb życia, który traktuje jako gwarancję zdrowia, a to ją zawodzi w zetknięciu z chorobą nowotworową. Do tego dochodzą obawy i mity dotyczące choroby nowotworowej, które należy pacjentce wyjaśnić. Kluczem do właściwej komunikacji jest brak oceniania i respektowanie potrzeb pacjentki. Lekarz powinien omówić każdy strach i lęk, rozkładając je na czynniki pierwsze, aby pacjentka zrozumiała, że to, co widzi jako wielki problem składa się z wielu mniejszych, przez które z łatwością jest w stanie przejść. Lekarz pełni tu rolę przewodnika w walce z chorobą.

Postawa udręczona

Pacjentki traktują chorobę jak karę, wydaje im się, że wiedzą dlaczego zachorowały, są przekonane, że na to zasłużyły i są skazane na cierpienie i nawet chcą cierpieć. Taka postawa sprawia,że chora jest samotna, bagatelizuje niepokojące objawy i nie pozwala sobie pomóc. Należy nieustannie przypominać pacjentce, że choroba nie wynika z jej winy, skierować jak najszybciej do psychoterapeuty, zachować czujność czy chora nie przejawia objawów depresji.Przypominać, że choroba i jej skuteczne leczenie daje szansę na zbudowanie nowego rozdziału w życiu.

Postawa zaprzeczająca

Pacjentka jest w stanie zrezygnować z leczenia, traci nadzieję, że będzie mogła żyć normalnie i kontynuować realizację planów, czerpie satysfakcję ze sprawiania sobie przykrości, dewaluuje propozycje leczenia i neguje znaczenie sukcesów, traktuje chorobę jako przeszkodę nie do pokonania. Zachowanie to ma źródło w przeświadczeniu, że konfrontowanie się z chorobą przyniesie jedynie same straty, a etap wyzdrowienia wcale nie będzie oznaczał możliwości realizacji siebie i swoich planów. W pracy z taką postawą konieczna jest partnerska współpraca oraz zadaniowe podejście do każdego etapu, podzielenie terapii na konkretne kroki daje przestrzeń do doceniania także małych sukcesów i odzyskania siły sprawczej u pacjentki. W każdym z etapów pacjentka musi mieć poczucie, że może coś konkretnego dla siebie zrobić.

Postawa bierna

Dla takich pacjentek, choroba nowotworowa jest problemem nie do pokonania, nie wierzą w możliwość wyzdrowienia, są bierne w podejmowaniu decyzji co do ścieżki terapeutycznej, oczekują, że inni ( lekarze, najbliżsi ) podejmą za nią taką decyzję. Pacjentki same się nie angażują, nie widzą sensu i nadziei. Nie mają poczucia wpływu na własny los. Towarzyszy im rozpacz, zwątpienie i bezradność. W przypadku takiej postawy pacjentka sama o siebie nie zadba.Tutaj ogromną rolę odgrywa zaangażowanie rodziny, bliskiej osoby. Lekarz powinien zadbać o dobrą komunikację zarówno z pacjentką, jak i właśnie bliską jej osobą. Pomocne są tu proste, wielokrotnie powtarzane komunikaty pozwalające pacjentce oswoić się z tym, co mówi lekarz i zrozumieć korzyści z proponowanego leczenia. Warto również współpracować z opiekunem/bliską osobą. Zasadne również jest zachęcenie do skorzystania ze wsparcia psychoonkologa.

Aktualna Charakterystyka Produktu Leczniczego PERJETA znajduje się na stronie www.roche.pl

Dodatkowe informacje dotyczące bezpieczeństwa stosowania produktu Perjeta u pacjentek w ciąży:

Należy unikać stosowania produktu Perjeta u kobiet w ciąży. Dostępne są ograniczone dane na temat stosowania produktu Perjeta u kobiet w ciąży. Bezpieczeństwo terapii lekiem Perjeta u kobiet ciężarnych i karmiących piersią nie zostało określone.

Przed zastosowaniem leku Perjeta należy sprawdzić, czy kobieta jest w ciąży. Kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować skuteczną metodę antykoncepcji podczas terapii produktem Perjeta i przez 6 miesięcy od przyjęcia ostatniej dawki leku.

Należy ściśle monitorować pacjentki, które zaszły w ciążę podczas terapii produktem Perjeta lub w czasie 6 miesięcy od przyjęcia ostatniej dawki leku, pod kątem wystąpienia małowodzia.

Jeśli produkt Perjeta stosowano w czasie ciąży, albo pacjentka zaszła w ciążę w trakcie terapii produktem Perjeta lub w czasie 6 miesięcy od przyjęcia ostatniej dawki leku, należy niezwłocznie powiadomić Roche Polska Sp. z o.o., ul. Domaniewska 28, 02-672 Warszawa, tel. +48 22 345 18 88, fax +48 22 345 18 74 lub za pomocą formularza zgłoszeniowego znajdującego się pod adresem internetowym www.roche.pl/portal/pl/zglaszanie_dzialan_niepozadanych.

Dodatkowe informacje będą zbierane w czasie trwania ciąży oraz pierwszego roku życia niemowlęcia. Umożliwi to firmie Roche lepsze poznanie bezpieczeństwa terapii produktem Perjeta oraz przekazanie odpowiednich danych odnośnym władzom, przedstawicielom zawodów medycznych oraz pacjentom.

Aktualna Charakterystyka Produktu Leczniczego HERCEPTIN SC znajduje sie na stronie www.roche.pl

Dodatkowe informacje dotyczące bezpieczeństwa stosowania produktu Herceptin u pacjentek w ciąży:

Jeśli podczas stosowania produktu Herceptin lub w czasie 7 miesięcy po podaniu ostatniej dawki leku dojdzie do zapłodnienia, należy niezwłocznie powiadomić Roche Polska Sp. z o.o., ul. Domaniewska 28, 02-672 Warszawa, tel. +48 22 345 18 88, fax +48 22 345 18 74 lub za pomocą formularza zgłoszeniowego znajdującego się pod adresem internetowym www.roche.pl/portal/pl/zglaszanie_dzialan_niepozadanych

Dodatkowe informacje będą zbierane w czasie trwania ciąży oraz pierwszego roku życia niemowlęcia. Umożliwi to firmie Roche lepsze poznanie bezpieczeństwa terapii produktem Herceptin oraz przekazanie odpowiednich danych odnośnym władzom, przedstawicielom zawodów medycznych oraz pacjentom.

Nie należy stosować produktu Herceptin podczas ciąży chyba, że potencjalna korzyść dla matki przewyższa potencjalne ryzyko dla płodu.
Istnieje ograniczona ilość danych dotyczących zastosowania Herceptin u kobiet w ciąży w związku z czym bezpieczeństwo tej terapii w okresie ciąży i laktacji nie zostało określone.
Nie ma danych dotyczących wpływu trastuzumabu na płodność.
Po wprowadzeniu produktu na rynek, u ciężarnych kobiet otrzymujących produkt Herceptin obserwowano przypadki zaburzeń wzrostu i/lub funkcji nerek płodu w związku z małowodziem, niektóre związane ze śmiertelnym niedorozwojem płuc płodu.
Przed zastosowaniem produktu Herceptin należy sprawdzić, czy kobieta jest w ciąży.
Kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować skuteczną metodę antykoncepcji podczas terapii produktem Herceptin i przez 7 miesięcy od przyjęcia ostatniej dawki leku.
Należy ściśle monitorować pacjentki, które zaszły w ciążę podczas terapii produktem Herceptin lub w czasie 7 miesięcy od przyjęcia ostatniej dawki leku, pod kątem wystąpienia małowodzia.
Nie wiadomo czy trastuzumab jest wydzielany z mlekiem ludzkim. Z uwagi na to, że ludzka IgG jest wydzielana z mlekiem, a potencjalna szkodliwość trastuzumabu dla noworodka nie jest znana, to nie należy karmić piersią podczas leczenia produktem Herceptin, jak też przez okres 7 miesięcy od podania ostatniej dawki.